سیاست فرانسه در قبال جنگ فلسطین همچنان در دیدگاهی ریشه دارد که در دوران ریاست شارل دوگل (1969-1959) بنیانگذار جمهوری پنجم فرانسه شکل گرفت. از سال 1967 میلادی دیدگاه فرانسه بر این تحلیل استوار است که تضمین امنیت اسرائیل با ایجاد صلحی که « وجود فلسطینی ها و حقوق آنها را نادیده بگیرد» غیر ممکن است. و موضع رئیس جمهور امانوئل مکرون در قبال جنگ اسرائیل و فلسطین که اکنون در گفتمان فرانسوی با عنوان در پیش گرفتن «سیاست متعادل» از آن یاد می شود، نیز از این سنت تاریخی نشأت می گیرد. و همانطور که وزیر خارجه فرانسه اظهار داشت، می توان در عین حال هم با اسرائیلی ها اظهار همبستگی کرد و هم با فلسطینی ها. طبق این رهیافت، سیاست فرانسه در قبال مسأله فلسطین بعد از 7 اکتبر 2023 میلادی، این است که به عنوان یک میانجی احتمالی دیپلماتیک در گفتگوها بازیگر فعالی باشد اما در عین حال از هیچ یک از طرفین طرفداری نکند.
با اینکه این موضع دیپلماتیک آشکارا هرگونه دامن زدن به اقدامات خصومت آمیز را رد می کند، اما نباید موضع حمایتی احزاب سیاسی راستگرا و راستگرایان افراطی مبنی بر حمایت از اسرائیل در فضای سیاسی فرانسه بعد از پایان دوره ریاست جمهوری ژاک شیراک در سال 2007 میلادی را نادیده گرفت. برای تفسیر بهتر این موضع جدید راستگرای فرانسوی در قبال جنگ فلسطین، باید به دیدگاه نخبگان راستگرای افراطی در قبال جنبه داخلی این جنگ و خطرات احتمالی آن که ممکن است در قالب حمایت از مسأله فلسطین جامعه فرانسه را تهدید کند، توجه کرد. و حساسیت داخلی نسبت به این مسأله به حدی است که شکاف سنتی بین راست و چپ را نیز پشت سر گذاشته است. در واقع، در سال 2023 میلادی، اختلاف در فضای سیاسی در مورد جنگ اسرائیل و فلسطین عمیق تر آن بود که راه حلهای سیاسی سنتی پاسخگوی آن باشد. به عنوان مثال، میان جان لاک میلانشان رهبر سیاسی حزب چپگرا و دومینیک دو ویلپن نخست وزیر پیشین اتفاق نظر وجود دارد. و به نظر می رسد که این دو رهبر سیاسی از فلسطینی ها حمایت کنند؛ در حالیکه سایر احزاب سیاسی– چه احزاب راست و چه احزاب چپ – همگی طرفدار اسرائیل هستند.
با توجه به این اختلافات جدید در فضای سیاسی فرانسه، رئیس جمهور مکرون تلاش می کند بر اساس شعار انتخاباتی خود «در همان لحظه» یک سیاست خارجی تدوین کند. هرچند که اجرای یک سیاست منطقه ای مبتنی بر گفتگو میان دو طرف درگیری در زمان جنگ برای دیپلماتهای فرانسه کار آسانی به نظر نمی رسد، این برنامه بلند پروازانه یعنی ایجاد یک سیاست متوازن در نهایت رئیس جمهور مکرون را بر آن داشت تا خواستار آتش بس و پایان دادن به بمباران کورکورانه اسرائیل و ایجاد مناطق امن شود.
هدف فرانسه از اتخاذ این موضع متعادل این است که استقلال خود را در صحنه بین الملل نشان دهد. پاریس تلاش می کند یک موضع راستین در قبال این مسأله اتخاذ کند. هدف پاریس این است که دیدگاه واقعی فرانسه درباره ثبات منطقه ای را تقویت کند و در عین حال، حقوق فلسطینی ها و طرح سیاسی مبتنی بر مشروعیت حاکمیت فلسطینی را نیز در نظر بگیرد. نخبگان سیاسی فرانسه از آن بیم دارند که اگر رئیس جمهور مکرون، برای کسب نفوذ، فرانسه را در قلب جنگ فلسطین وارد نکند، در این صورت قدرتهای منطقه ای و بین المللی دیگری چون ترکیه، قطر، چین و حتی روسیه نقش میانجیگری را بازی خواهند کرد. و با توجه به موضع رسمی پاریس در قبال این جنگ و نیز دشواری گفتگو با تمام طرفهای دخیل، این هدف فرانسه دور از دسترس به نظر می رسد. با توجه به اظهارات مقامات پاریس، حمایت مالی اروپا برای بازسازی غزه می تواند شانس نقش سیاسی اروپا در پایان دادن به این جنگ را بالا ببرد. علی رغم اینکه هدف فرانسه این است که یک موضع راستین در پیش گیرد و علی رغم نقش آفرینی های دیپلماتیک این کشور در مسأله صلح سازی، اما آنچه مسلم است این است که این کشور همچنان به عنوان یک بازیگر فرعی در کنار اداره بایدن فعالیت می کند. و با توجه به افزایش تنشهای اجتماعی در درون جامعه فرانسه و خطر گسترش جنگی که می تواند پیامدهای آن به اروپا که فاصله جغرافیایی چندانی با خاورمیانه ندارد، کم توجهی فرانسه به استفاده از ظرفیت دیپلماسی می تواند مشکل آفرین باشد.
فرانسه برای ایفای نقش میانجی دیپلماتیک در جنگ غزه، چالشهای زیادی را پیش رو دارد. این ظهور کم رنگ اروپا در عرصه دیپلماتیک مسأله تازه ای نیست. از پایان سال 1980 میلادی و با افزایش نفوذ دیپلماتیک آمریکا در روند صلح سال 1990 میلادی، وضعیت همواره بدین منوال بوده است. از آن زمان به بعد، کشورهای اروپایی و مخصوصا فرانسه در جنگ اسرائیل و فلسطین، در قلب بازی دیپلماتیک حضور نداشته اند. اکنون جای این سؤال باقیست که آیا پاریس می تواند در کاهش شدت این جنگ نقش ملموسی ایفا کند؟ اکنون تنها کمکی که از فرانسه و کشورهای اروپایی انتظار می رود ارسال کمکهای بشردوستانه و همچنین اعلام آمادگی برای بازسازی اقتصادی غزه بعد از پایان جنگ است. این چالش اقتصادی، با توجه به اینکه یک تعهد طولانی مدت است، در رأس اولویتهای دیپلماسی فرانسه قرار دارد. بجز این نقش اقتصادی، بعید به نظر می رسد که کشورهای اروپایی و مخصوصا فرانسه بتواند در مدیریت جنگ در ماههای آینده نقش سیاسی مهمی بازی کند.
مسئولیت نوشته ها به عهده خود نویسنده است وسایت موسسه بین المللی مطالعات ایران هیچ مسئولیتی در این مورد ندارد
