عوامل خارجی چندی حکایت از داغ شدن پرونده ایران در فضای بین الملل دارد. از جمله این مسائل می توان به توقف مذاکرات کشور پادشاهی عربستان سعودی با ایران، بازگشت بنیامین نتانیاهو به مقام نخست وزیری اسرائیل، خواست آژانس بین المللی انرژی هسته ای از ایران مبنی بر اینکه هرچه سریع تر درباره آثار اورانیوم در سه سایت اعلام نشده توضیحات قانع کننده ای ارائه کند، اشاره نمود.
وبسایت «جاده ایران» به نقل از یک منبع آگاه نوشته است که بعد از پنج دور گفتگوهای ایرانی سعودی که به میزبانی بغداد انجام شد، پادشاهی عربستان سعودی این گفتگوها با ایران را متوقف کرده است. پیش از این، محافل ایرانی از دیدار قریب الوقوع وزرای خارجه دو کشور برای به ثمر رساندن این مذاکرات سخن می گفتند. این در حالیست که مقامات عربستان سعودی بدون اینکه ارزیابی منفی از مذاکرات داشته باشند و یا درباره سرنوشت آن اظهار نظری کنند، گفته بودند که هنوز نوبت به دیدار وزرای خارجه دو کشور نرسیده است.
در شرایطی که همچنان درباره جلسات گفتگوهای امنیتی؛ مخصوصا جلساتی که درباره بازگشت روابط دیپلماتیک صورت گرفت ابهاماتی وجود دارد، می توان گفت که احتمال دارد این موضع عربستان سعودی مبنی بر توقف گفتگوها به چند مسأله برگردد: یا ناشی از تحولات کشور میزبان است، یا به خاطر اظهارات برخی مقامات ایران است که عربستان و کشورهای منطقه و قدرتهای جهانی را در ناآرامیهای اخیر کشور مسئول می دانند. البته قراینی وجود دارد که احتمال اخیر را تقویت می کند و آن اینکه ریاض به مقامات واشنگتن ابلاغ كرده است که ایران قصد حمله به عربستان را دارد. خلاصه اینکه، گفتگوهای عربستان سعودی و ایران، یک الگوی منطقه ای است که با الگوی بین المللی که توسط شش کشور در وین دنبال می شود، هماهنگ و به نحوی تحت تأثیر آن است. و این به معنای بسته شدن روزنه های امیدی است که برای احیای برجام 2015 میلادی وجود داشت.
با از میان رفتن امیدها به احیای برجام، غربیها و مخصوصا اروپاییها نیز در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای مواضع سختگیرانه تری اتخاذ کرده اند که در آخرین مورد، تروئیکای اروپایی و ایالات متحده پیش نویس قطعنامه ای را تهیه کرده اند که در آن از آژانس بین المللی انرژی هسته ای خواسته شده تا از ایران در مورد یافت شدن ذرات اورانیوم در سایتهای اعلام نشده، هرچه سریعتر توضیحات قانع کننده ای ارائه کند. و این مطالبه، با هدف تضعیف ایران صورت می گیرد. علاوه بر اینکه نحوه این مطالبه نشان می دهد که غربیها در صدد اتخاذ مواضع سختگیرانه ای در برابر ایران هستند تا در آینده از طریق آژانس بین المللی انرژی هسته ای، پرونده ایران را به مراجع بین المللی ارجاع دهند.
البته ذکر این نکته نیز لازم است که آثار اورانیوم در سه سایت اعلام نشده به سال 2003 میلادی مربوط می شود و ایران از آن زمان تا کنون فرصت کافی و بلکه بیشتر از آن نیز در اختیار داشته تا توضیحات قانع کننده ای به آژانس ارائه نماید. با این همه، طرف ایرانی تا کنون توضیحی در این باره ارائه نداده است زیرا هرگونه توضیحی در این خصوص، یقینا به محکومیت ایران ختم می شود. بر اساس گزارشهاى انستیتو واشنگتن علی رغم انکار ایران، آژانس بین المللی هسته ای به شواهدی دست یافته که نشان می دهد ایران تا سال 2003 میلادی به تحقیقات و فعالیتهای مرتبط با توسعه يک وسيله انفجار هسته ای اقدام نموده است. از جمله این فعالیتها می توان به پروژه آماد اشاره کرد که کار روی آن از اوایل دهه نود قرن گذشته در مرکز تحقیقات فیزیک در لویزان آغاز شد. گفته می شود که آماد نام پروژه ای برای برنامه جامع ساخت سلاح هسته ای است.
اما در مورد قطعنامه اخیر آژانس بین المللی انرژی هسته ای، فریدون مجلسی دیپلمات پیشین ایرانی و کارشناس سیاست خارجی بر این باور است که غرب از مدتها پیش به مذاکره با ایران امید چندانی نداشت. به همین سبب این قطعنامه با آرای زیادی به تصویب رسید. و تروئیکای اروپایی یک پیش نویس قطعنامه ضد ایرانی دیگری نیز تهیه نمودند. در پایان باید گفت که دیگر از «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان برجام، خبری نیست. چرا که برجام اکنون به خاک سپرده می شود. و این یعنی در پی ارسال پهبادهای ایرانی به روسیه، اکنون «مواضع ضد ایرانی غربیها جدی تر» شده است؛ و در آخرین مورد، نخست وزیر کانادا با اشاره به اوضاع داخلی ایران از امکان تغییر رژیم سیاسی در ایران سخن گفت. رئیس جمهور فرانسه با شمارى از زنان ایرانی فعال حقوق بشر دیدار کرد. نخست وزیر و وزیر خارجه آلمان آشکارا درباره تهدید با منشأ ایرانی سخن گفتند و پارلمان اروپا هم مواضع تندتری علیه ایران اتخاذ کردند.
اکنون ایران نگران است که مبادا تروئیکای اروپایی به بازگرداندن تحریمهای بین المللی از طریق «میکانیسم ماشه» اقدام كند که در قطعنامه 2231 سازمان ملل سال 2015 میلادی پیش بینی شده است. بازگرداندن تحریمهای بین المللی علیه ایران از طریق میکانیسم ماشه، اینگونه صورت می گیرد که هر کشور عضو برجام که تشخیص دهد ایران قطعنامه 2231 را نقض کرده است، می تواند درخواست خود مبنی بر فعال ساختن میکانیسم ماشه را ارائه کند و در مورد بازگرداندن تحریمها، هیچ یک از کشورهای عضو برجام نمی توانند از حق وتو استفاده کنند. با توجه به تحولات پیش آمده و نزدیک شدن مواضع اروپا با مواضع امریکا در مورد تهران، این احتمال وجود دارد که در آینده نزدیک تروئیکای اروپایی به گزینه فعال ساختن «میکانیسم ماشه» اقدام کند.
با بازگشت بنیامین نتانیاهو به نخست وزیری اسرائیل اوضاع آینده ایران تیره تر می شود؛ به ویژه اینکه این بار ایتمار بن غفیر رهبر راستگرای افراطی که مخالف سرسخت هرگونه توافق با ایران است و به مواضع خصمانه و تند در مقابله با پروژه های سه گانه هسته ای، بالستیک و توسعه طلبی ایران معروف است، با وی همراه شده است. و این یعنی اسرائیل در آینده به اقدامات بیشتری برای مقابله با پروژه ایرانی دست خواهد زد و این احتمال نیز وجود دارد که رفتارهای بی ثبات کننده ایران در منطقه، سبب شود که امریکا موضع محافظه کارانه خود را کنار گذاشته و به حمایت از دولت راستگرای اسرائیل روی آورد.
مسئولیت نوشته ها به عهده خود نویسنده است وسایت موسسه بین المللی مطالعات ایران هیچ مسئولیتی در این مورد ندارد
