سفر غیرمنتظره الجبیر به بغداد تامل برانگیز است؛ چرا که بازدید این مقام عربستان سعودی از عراق بعد از گذشت حدود 13 سال از اشغال عراق توسط آمریکا انجام شده و تا کنون هیچ مسئول ارشد عربستان سعودی رسما به عراق سفر نکرده است.
عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان سعودی اوایل هفته جاری در اقدامی غیرمنتظره به بغداد سفر کرد. عراقی ها گفتند الجبیر سفیر جدید عربستان سعودی در بغداد را به مقام های عراق معرفی کرده است. غافلگیری و سردرگمی ایران به دنبال اقدام عربستان سعودی آشکارا در رسانه های ایرانی مشهود بود. سفر الجبیر مورد توجه و اهتمام بسیاری از مطبوعات و پایگاه های خبری ایران قرار گرفت. در حالیکه برخی مطبوعات و سایت ها اظهارات وزیر امور خارجه عربستان سعودی را منعکس کردند بعضی دیگر به تحلیل و بررسی اهداف مهم این سفر پرداختند. وب سایت “آخرین خبر” گزارش داد که الجبیر در دیدار با نخست وزیر عراق گفت “بی طرفی عراق می تواند زمینه ساز آشتی ایران و عربستان سعودی شود.” در همین حال، ابراهیم الجعفری وزیر امور خارجه عراق اظهار داشت به معاون خود جهت پیگیری مسائل اجرایی مربوط به گفت و گوهای بغداد و ریاض ماموريت سفر به عربستان سعودی را داده است. وی افزود “عراق به روابط خود با همه کشورهای همسایه پایبند است.”
روزنامه “خراسان” چاپ ایران نوشت: “هدف سفر الجبیر به عراق چیست؟” این روزنامه افزود سفر الجبیر به دلیل تمایل ریاض به بهبود روابط دو جانبه انجام شده است. روزنامه “جوان” در یادداشتی به عنوان “الجبیر در بغداد به دنبال چیست؟” یادآور شد سفر الجبیر نشانگر این است که عربستان سعودی سیاست قهری را که در پیش گرفته بود کنار گذاشته است. روزنامه اصولگرای “سیاست روز” در تحلیل سفر الجبیر، به نوعی حجم نگرانی رژیم ایران از این سفر را منعکس کرد و گفت سفر الجبیر حمایت آشکار عربستان سعودی از تروریسم و بعثی ها و برخی جریان های خاص در مناطق سنی نشین و کرد نشین برای بر هم زدن ثبات در عراق است.
موضع ایران در خصوص سفر الجبیر، اقدام بیش از یک سال پیش پادشاهی عربستان سعودی مبنی بر بازگشایی سفارت این کشور در عراق را تداعی می کند. عربستان سعودی بر این باور بود که عراق، کشوری عربی و عربگرا است و باید به آغوش کشورهای عربی بازگردد. چه، همه کشورهای عربی دارای پیوندهای مشترک نژادی و زبانی و جغرافیایی و فرهنگی و تمدنی هستند. تصمیم عربستان سعودی، اما، حکومت ایران را برآشفت. ایران از سال 2003 میلادی (1381 شمسی) می کوشد تا این کشور را از عمق عربی خود جدا کند. تحرکات سفیر ثامر السبهان در عراق و تلاش های وی برای ایجاد پل ارتباطی با برخی چهره های شیعه و سنی و عرب و کرد عراقی، بار دیگر، نارضایتی تهران را به دنبال داشت. ایران کوشید تااز طریق گروه های شبه نظامی تابع خود در عراق، السبهان را هدف بگیرد. جامعه عراق به خوبی آگاه است که این کشور به دلیل عوامل تاریخی و جغرافیایی –دیر یا زود- به طور حتم به اصالت خود و امتداد نژادی و فرهنگی خود بازمی گردد. کشورهای عربی و در راس آنها عربستان در این مسیر به کم کردن فاصله ها و تحکیم پیوند با کشور و مردم عراق می پردازند.
از سوی دیگر، اما، تهران همواره به دنبال اختلاف افکنی میان عراق و کشورهای عربی پیرامون آن بوده، به ویژه اینکه عراق دروازه شرقی جهان عرب به حساب می آید و این کشور از قدیم سدی بر سر راه آزمندی ها و طرح های توسعه گرایانه ایران به شمار می رفت. بی گمان، سفر غیر منتظره الجبیر به بغداد تامل برانگیز است؛ چرا که بازدید این مقام عربستان سعودی از عراق بعد از گذشت حدود 13 سال از اشغال عراق توسط آمریکا انجام شده و تا کنون هیچ مسئول ارشد عربستان سعودی رسما به عراق سفر نکرده است.
حالا، دوباره برگردیم به موضوع دغدغه حکومت ایران در ارتباط با سفر الجبير به عراق. به گزارش برخی رسانه های غربی و در راس آنها روزنامه “وال استریت ژورنال”، آمریکا و کشورهای خلیج برای ایجاد سازمانی مثل ناتو با هدف مواجهه رفتارهای خصمانه ایران در منطقه هماهنگی های لازم را به عمل می آورند. این مساله مایه بیم و نگرانی ایران است. افزون بر این، با توجه به تشدید اتهام زنی ایران و ترکیه علیه یکدیگر، دغدغه دیگر تهران نزدیکی عربستان و ترکیه و آمریکا است. رابطه میان این سه کشور می تواند اشتباهات دولت سابق آمریکا را تصحیح کند و در این صورت، کاهش نفوذ ایران در عراق و سوریه یکی از مهم ترین مسائل استراتژیک مورد بحث و بررسی میان این کشورها خواهد بود. اما، چنین امری تا حدود زیادی به میزان آمادگی دولت و گروه های سیاسی در عراق برای تفکر مستقل از ایران و توجه و اهتمام به منافع عراق در درجه اول فارغ از وابستگی های حزبی و فرقه ای بستگی دارد.
ترجمه شده از روزنامه الوطن
مسئولیت نوشته ها به عهده خود نویسنده است وسایت مرکز تحقیقات ایرانی خلیج عربی هیچ مسئولیتی در این مورد ندارد
