ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در پی اختلافات بر سر سوء مدیریت اقتصاد کشور، از سوی رقیب خود یعنی محمد باقر قالیباف رئیس مجلس مورد انتقادات تندی قرار می گیرد. این «دو چهره تندرو» برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری آینده که قرار است در سال 2025 میلادی برگزار شود، برنامه ریزی می کنند.
با نزدیک شدن به زمان انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، رقابت میان این دو رقیب سیاسی نیز شدید تر می شود. رئیسی و قالیباف با آنکه از قدرت سیاسی تعیین کننده بی بهره اند، اما تلاش می کنند همچون انسانهای قدرتمند عمل کنند و آیت الله علی خامنه ای رهبر ایران که در پی کاهش مشارکت مردمی تلاش دارد در انتخابات آینده رأی دهندگان بیشتری را پای صندوقهای رأی بیاورد، تحرکات این دو نامزد را زیر نظر دارد. لذا، خامنه ای و شورای 12 نفره نگهبان با آنکه در پی اعتراضات ضد حکومتی سال گذشته نسبت به کاهش اقبال مردم به انتخابات نگرانند، اما تلاش می کنند در تعیین صلاحیت نامزدهای انتخابات دقت زیادی به خرج دهند.
هیچ منعی برای ثبت نام متقاضیان نامزدی انتخابات مجلس 2024 میلادی وجود ندارد. با اینکه مجلس با دولت رئیسی هماهنگی بسیار نزدیکی دارد، اما قوه مقننه فاقد آن قدرت به معنای واقعی است. این در حالیست که در ماه مارس 2024 میلادی انتخابات مجلس خبرگان نیز برگزار می شود و 88 تن از روحانيونى که وظیفه تعیین رهبر آینده را بر عهده دارند در یک انتخابات نمادین و کم اهمیت، کرسی های این مجلس را تصاحب می کنند.
در این میان، احتمالا رئیسی و قالیباف در انتخابات ریاست جمهوری آینده هماوردی کنند. لازم به ذکر است که در انتخابات گذشته ریاست جمهوری قالیباف به دلیل اتهامات فسادی که متوجه او بود، وارد صحنه انتخابات نشد و رئیسی که وعده مبارزه با فساد را داده بود، توانست حمایت اکثریت «تندروها» را کسب کند.
قالیباف در سال 2020 میلادی به ریاست مجلس انتخاب شد و از آن زمان تا کنون علاوه بر ریاست مجلس، ریاست تعدادی از کمیسیونهای اقتصادی و کمیسیونهایی که در اداره کشور نقش دارد، را نیز عهده دار است. تصمیمات مهم اقتصادی و فرهنگی رئیسی توسط همین کمیسیونها اتخاذ می شود. قالیباف نیز توسط همین کمیسیونها بر فعالیتهای رئیس جمهور نظارت می کند و بدین سان تلاش می کند رقیب سرسخت خود را به چالش بکشد.
علی رغم اینکه قالیباف برای مدت کوتاهی از رئیسی تمجید کرد اما طولی نکشید که به بهانه کاهش ارزش پول ملی که در سال گذشته رخ داد، تلاش کرد محبوبیت رئیسی در مجلس را کم کند. قالیباف رئیسی را به خاطر سهل انگاری، بی نظمی و تعیین مدیران ناکارآمد در پستهای کلیدی دولت مورد انتقاد قرار داد. دستیاران قالیباف بر این باورند که رئیسی برای اینکه فکری به حال دولت خود کرده باشد، برنامه های حمایتی به اقشار فقیر را کاهش می دهد.
اما در مورد نامزدی او برای انتخابات ریاست جمهوری 2025 میلادی باید گفت که قالیباف به خاطر تحركات پنهان خود، آن طور که باید از حمایت تمام قد «جبهه پایداری انقلاب اسلامی» برخوردار نیست. اعضای این جبهه رئیس مجلس را متهم می کنند که او با هدف ایجاد تردید در مورد لایحه بودجه که توسط رئیس جمهور پیشنهاد شد و مجلس نیز به طور سرسری آن را تصویب کرد، آمارهای نادرستی ارائه کرده است.
علی رغم اینکه دولت رئیسی عادی سازی روابط با پادشاهی عربستان سعودی را در کارنامه خود دارد، اما گفته می شود که قالیباف از دستاوردهای رئیسی رضایت ندارد. رئیس مجلس تلاش می کند دولت را برای انجام توافقنامه راهبردی 25 ساله با روسیه تحت فشار قرار دهد. در عین حال، او رئیس جمهور را به خاطر ناکامی در بهره برداری از توافقنامه های اقتصادی با چین، مورد انتقاد قرار می دهد.
تیم رئیسی بر این باور است که قالیباف با اقداماتی که برای تخریب رئیس جمهور انجام می دهد، یک چالش بزرگ بر سر راه اوست. رئیس جمهور نیز برای شکست دادن قالیباف در پستهای کلیدی برخی مناطق و استانها تغییراتی داده است. این پستهای کلیدی در نظارت بر انتخابات آینده نقش دارند و رئیسی از این طریق می خواهد حمایت مردمی از قالیباف را کاهش دهد.
قالیباف کمر همت به تضعیف رقیب خود یعنی رئیسی بسته است. در ماه آوریل، استیضاح رضا فاطمی امین به برکناری وزیر صمت دولت رئیسی انجامید. او اولین عضو کابینه رئیسی بود که از زمان آغاز کار دولت در 2020 میلادی، یعنی کمتر از دو سال از سمتش بر کنار شد. در ماه می گذشته، قالیباف با ارسال نامه ای به رئیس جمهور درباره پیش نویس لایحه متناسب سازی حقوق کارمندان دولت و بازنسشتگان توضیحاتی خواست. در ماه جولای گذشته، رقابت میان قالیباف و رئیسی در شبکه های اجتماعی اوج گرفت و دو طرف برای جلب فالورهای بیشتر، حسابهای کاربری بیشتری در شبکه های مجازی ایجاد کردند. در ماه آگست گذشته که حامیان دو طرف، گلایه ها و کینه ها از یکدیگر را علنی کردند، اختلافات میان طرفین بالا گرفت.
در اکتبر گذشته، این دو رقیب برای اصلاح اوضاع نابسامان ایران در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی با یکدیگر رو در رو ملاقات کردند. اما در گفتگوهای بعدی درباره «پیش نویس برنامه هفتم توسعه» قالیباف برای اینکه شورای وزیران کمیته های اجرایی جدیدی تشکیل دهد، و نیز برای اتخاذ تدابیری در جهت اجرایی سازی تمرکز زدایی در دستگاه انتخاباتی از طریق دوایر انتخاباتی و استانها شروطی ذکر کرد تا مدیران استانی که از سوی رئیسی در ارگانهای نظارتی در دوره انتخاباتی پیش رو تعیین شده اند را با خود همراه سازد. هنگامی که دولت به مجلس فشار آورد که همراه با برنامه هفتم توسعه به این لایحه نیز رأی دهد، قالیباف یاد آور شد که اقدامات قبلی او برای افزایش سقف بودجه به نتیجه ای نرسیده و ایده طرح مولد سازی یعنی فروش اموال دولتی برای تأمین درآمد برای دولت درمانده، ناکام مانده است.
این در حالیست که نمایندگان مجلس نیز درباره اینکه در انتخابات آینده از کدام یک حمایت کنند، اتفاق نظر ندارند. از یک سو ائتلاف قالیباف به خاطر رسوایی های فساد گسترده روز به روز ضعیف تر می شود. در دیگر سو، رئیسی از محبوبیت مردمی چندانی برخوردار نیست و بعد از سرکوب شهروندان معترض در سال گذشته و نیز تلاش برای کسب درآمد برای دولت خود، در میان مردم چندان خریداری ندارد. این امر تردیدهايی را در مورد این مسأله اصلی برانگیخته است که آیا اصلا این دو چهره سیاسی صلاحیت لازم برای نامزدی را دارند یا خیر؟ و این مسأله شک و تردیدهایی را در مورد سرنوشت قوه مجریه در ایران مطرح می کند که اگر این دو چهره سیاسی – که شاید نتوان- آنها را شاخص ترین رقبای انتخابات آینده خواند بر سر قدرت باقی بمانند، چه سرنوشتی در انتظار قوه مجریه خواهد بود؟
