هفته گذشته آلمان فعالیت های شاخه سیاسی حزب الله که مورد حمایت ایران است را ممنوع اعلام کرد. آلمان از سایر کشورهای اروپایی نیز خواست همین کار را انجام دهند. اما تا امروز بحث بر سر این که حزب الله یک سازمان تروریستی است یا خیر همچنان بی نتیجه مانده است.
این ممنوعیت در ۳۰ آوریل و پس از آن که نیروهای پلیس به چهار مسجد که متهم به همکاری با این گروه بودند یورش برد، از سوی وزارت کشور آلمان اعلام شد. در ماه آگوست گذشته، یک مسجد شیعه در شهر مونستر آلمان که حزب الله در آن فعالیت داشت یک پست ویدیویی در فیسبوک گذاشت و ضمن اعلام افتخار به تروریسم، وفاداری خود را به رهبر ایران آیت الله خامنه ای اعلام کرد.
این حرکت پیش از تصمیم پارلمان آلمان دال بر ممنوع کردن فعالیت های حزب الله در دسامبر ۲۰۱۹ صورت گرفت. حزب محافظه کار صدر اعظم آلمان آنگلا مرکل – اتحاد دموکرات مسیحی – طرفدار اصلی ممنوع کردن فعالیت حزب الله در آلمان در پارلمان بود. حزب مرکل از حمایت حزب سوسیال دموکرات – که چپ متمایل به مرکز است – حزب دموکرات آزاد، و حزب راست گرای آلترناتیو برای آلمان – که یک حزب ضد مهاجرت است – برخوردار بود. حزب آلترناتیو برای آلمان از اواخر ژوئن گذشته خواهان ممنوع کردن فعالیت های شاخه سیاسی حزب الله شده بود.
این چهار حزب آلمانی فعالیت های حزب الله در آلمان در خصوص جمع آوری کمک های مالی و همچنین به خدمت گرفتن اعضای جدید و اشاعه ایدئولوژی جهادی در این کشور را مورد انتقاد قرار می دادند. مقامات آلمانی از اینکه حزب الله خواهان از بین بردن خشونت آمیز اسراییل است ابراز نگرانی می کردند.
به رغم این نگرانی ها، نیلز آنن، وزیر مشاور در امور خارجی – که از اعضای حزب سوسیال دموکرات این کشور است – با ممنوعیت فعالیت های این گروه طرفدار ایران در سال ۲۰۱۹ مخالفت کرد، و در این امر از حمایت حزب سبز و حزب های چپ گرای آلمان برخوردار بود. مجموعه ای از احزاب دیگر از جمله اتحادیه سوسیال مسیحی با این حرکت مخالفت کردند. اما برخی معتقدند که این ممنوعیت بسیار دیر و پس از اعمال فشار از سوی آمریکا و اسراییل بر آلمان برای ممنوع کردن فعالیت های حزب الله صورت گرفته است. پیش از اعلام این ممنوعیت، آلمان اصرار بر یافتن راه حل سیاسی داشت.
برلین حدود ۱۰۵۰ مامور حزب الله در خاک آلمان را شناسایی کرده است. تعداد این ماموران در سال های ۲۰۱۸-۲۰۱۷ در ایالت غربی راین-وستفالیای شمالی به طرز چشمگیری افزایش یافت. این امر همزمان با بالا رفتن میزان یهودستیزی در آلمان شد. از آن به بعد، شورای مرکزی یهودیان در آلمان به افزایش آگاهی عمومی در خصوص ممنوع کردن فعالیت های حزب الله پرداخت.
اکنون سوال این است که با توجه به افزایش تعداد نیروهای تازه به خدمت گرفته شده از سوی حزب الله، آیا این تصمیم آلمان بدان منجر خواهد شد که اتحادیه اروپا نیز فعالیت های سیاسی حزب الله را ممنوع کند یا خیر. در اروپا رویکرد یکسانی نسبت به این موضوع وجود ندارد. اما پس از یک حمله مرگبار علیه یک اتوبوس توریستی اسراییل در بلغارستان در سال ۲۰۱۲، اتحادیه اروپا شاخه نظامی حزب الله را در سال ۲۰۱۳ در لیست تروریست ها قرار داد.
ریچارد گرنل، سفیر ایالات متحده در آلمان بر این باور است که اتحادیه اروپا باید از آلمان پیروی و فعالیت های این گروه را ممنوع کند؛ او به نقش حزب الله در کشته شدن بیش از ۴۰۰ هزار نفر در جنگ داخلی سوریه اشاره می کند. الیوت انگل، رییس کمیته امور خارجی در مجلس نمایندگان آمریکا نیز از تصمیم آلمان پشتیبانی کرده است.
حسن نصرالله رهبر حزب الله ممنوعیت از سوی آلمان را بی اهمیت خواند و گفت که سایر کشورهای اروپایی نیز احتمالا به دلیل فشار اسراییل از آلمان پیروی خواهند کرد. در سخنرانی که در روز دوشنبه ۴ مه از تلویزیون پخش شد، او ممنوعیت اعلام شده از سوی آلمان را محکوم و برنامه ریزی هرگونه عملیاتی از سوی این گروه در اروپا یا کشوری دیگر را تکذیب کرد. نصرالله همچنین این ممنوعیت را به عنوان تسلیم آلمان در برابر فشارهای آمریکا مورد انتقاد شدید قرار داد. اما در حالیکه عربستان سعودی از این ممنوعیت استقبال کرد، سوریه و ایران آن را محکوم کردند.
باید منتظر ماند تا تاثیر این ممنوعیت را بر مناسبات آلمان و لبنان دید؛ گروه های طرفدار حزب الله سه منصب از ۳۰ منصب موجود در کابینه دولت این کشور و همچنین تعدادی از کرسی های پارلمانی را در اختیار دارند. ایران اصرار دارد که حزب الله بخشی مشروع از جامعه لبنان است و نقش حیاتی در مبارزه با داعش بازی کرده است. در نتیجه بسیاری از سیاستمداران آلمانی با ممنوعیت کامل حزب الله مخالفت کرده و از آلمان خواسته اند تا شاخه سیاسی آن را بپذیرند.
گرنل می گوید که این ممنوعیت به کانال های ارتباطی با لبنان خدشه ای وارد نخواهد کرد. ممنوعیت از سوی آلمان به افزایش فشار مالی بر این گروه خواهد افزود. ایالات متحده، در مه ۲۰۱۸ حزب الله – از جمله دو نماینده آن در ایران و پنج شرکت فعال در اروپا، آفریقا و خاورمیانه– را تحریم کرد. ژاپن، استرالیا، کانادا، اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج حزب الله را یک سازمان تروریستی می دانند و همچون ایالات متحده، این سازمان را مورد تحریم قرار داده اند و در عین حال با لبنان روابط مستحکم خود را حفظ کرده اند.
پس از اعلام این ممنوعیت از سوی آلمان، اکنون حزب الله به دشواری می تواند سایر کشورهای اروپایی را متقاعد کند که در فعالیت ها و عملیاتی که موجب نابسامانی اجتماعی و برهم زدن امنیت می شود دست ندارد. تا کنون، حزب الله و حامیان ایرانی این گروه از خود سرسختی نشان داده و قول می دهند که آلمان با پیامدهای این تصمیم مواجه خواهد شد. در نتیجه، ممنوعیت فعالیت های حزب الله در سراسر اروپا به سایر کشورهای اروپایی این اجازه را خواهد داد تا به تلاش های آلمان برای خاتمه دادن به عملیات حزب الله در خاک اروپا بپیوندند.
