کنفرانس «ایران؛ چهل سال پس از انقلاب» روز یکشنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۷ به میزبانی موسسه بین المللی مطالعات ایران (رسانه) و با مشارکت جمعی از چهره های آکادمیک و پژوهشگران ومتخصصان و صاحبنظران در ریاض برگزار شد. این نشست با سخنرانی دکتر محمد السلمی رییس موسسه آغاز به کار کرد. وی گفت: «این کنفرانس به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب در ایران برگزار می شود. مردم ایران این انقلاب را به فال نیک گرفته بودند و تصور می کردند که آینده بهتری برایشان رقم خواهد زد. اما وعده های انقلابی بر باد رفت. و اوضاع در حوزه بیکاری، تورم و گرانی روز به روز بدتر شد». دکتر السلمی افزود: «ایران در سطح داخلی و خارجی در فضای انتظار به سر می برد. فشارهای خارجی افزایش یافته و تحریم های اقتصادی و غیر اقتصادی بی سابقه ای علیه ایران اعمال شده است. فشارهای خارجی با نارضایتی عمومی گسترده ای همراه شده که تنها به طبقه متوسط جامعه محدود نمی شود. طبقه متوسط همواره خواهان اصلاحات و آزادی های رسانه ای و سیاسی بود. اما دامنه اعتراضات، اینک به پایگاه های مردمی هوادار رژیم یعنی روستاها نیز کشیده شده است. طبقه روستایی چیزی برای از دست دادن ندارد. نارضایتی ها از دی ماه ۹۶ شتاب بیشتری به خود گرفته و برای اولین بار شعارهایی علیه رژیم جمهوری اسلامی و علی خامنه ای مطرح شده است.
سه جلسه بحث و گفتگو در قالب این کنفرانس برگزار شد. جلسه اول با عنوان «ایران از درون: دستاوردها و ناکامی ها» به ریاست دکتر منصور المرزوقی سرپرست مرکز مطالعات استراتژیک در موسسه مطالعات دیپلماتیک شاهزاده سعود الفیصل تشکیل شد. دکتر محمد الرمیحی استاد جامعه شناسی سیاسی دانشگاه کویت و دکتر فواز الفواز مشاور اقتصادی و دکتر فتحی المراغی رییس مرکز مطالعات و پژوهش های «رسانه» در این نشست شرکت کردند. الرمیحی درباره «ابعاد تحول در عرصه اجتماعی ایران» ضمن اشاره به تضادهای گسترده در نامگذاری «جمهوری اسلامی ایران» گفت: « در این کشور جمهوریت به معنای انتقال قدرت است اما رهبر غیر منتخب تصمیم گیرنده همیشگی در این حکومت است». او افزود «حکومت ایران گذشته گرایی را در نگاه به آینده در پیش گرفته است. نمی توان در جهان امروز جوامع را با ایدئولوژی اداره کرد».
از سوی دیگر، دکتر الفواز با اشاره به «شرایط پیچیده اقتصادی» از کاهش قابل ملاحظه ورود گردشگران به ایران پس از تحریم های اخیر آمریکا خبر داد. دکتر المراغی به کشمکش جاری بین قوه قضائیه به عنوان بازوی رهبر و قوه مجریه اشاره کرد.
جلسه دوم با عنوان «رژیم ایران و جامعه بین الملل» به ریاست دکتر محمد السلمی برگزار شد. در این جلسه، دکتر سلطان النعیمی کارشناس مسائل ایران، دکتر امین طرزی رییس مرکز پژوهش های «خاورمیانه» در آکادمی نیروی دریایی آمریکا و دکتر محمد عطار جاوید مدیر کل امور بین الملل موسسه «خانه پاکستان» شرکت کردند.
دکتر النعیمی با اشاره به «نقش ایران و تاثیر آن بر امنیت ملی عربی» گفت: «حکومت ایران به دنبال ابزارهایی برای تضمین ماندن در قدرت است. گسترش گروه های شبه نظامی در خاورمیانه و آفریقا و مناطق دیگر از جمله این ابزارها هستند».
دکتر طرزی درباره «دیدگاه آمریکا و اروپا درباره ایران» گفت: «سپاه پاسداران ایران وظیفه صدور انقلاب به خارج را بر عهده گرفته و رویکرد “دفاع آزاردهنده” را در پیش گرفته است». دکتر جاوید با اشاره به «روابط روسیه و چین با ایران» گفت: «رویکرد مداخله جویانه ایران در منطقه تغییر نخواهد کرد. حکومت ایران به فراتر از خاورمیانه می اندیشد. مشکل اصلی در حکومت ایران تفکر ایدئولوژیک مذهبی آن نیست بلکه مشکل همان استفاده نظامی از این تفکر برای کشتن صدها هزار نفر در کشورهای گوناگون است».
جلسه سوم و پایانی با عنوان «آینده ایران در سایه فشارهای خارجی و چالش های داخلی» برگزار شد. دکتر احمد الجمیعه استاد رشته خبرنگاری در دانشکده خبرنگاری و ارتباطات دانشگاه امام ریاست جلسه را به عهده داشت. دکتر معتصم صدیق عبد الله نویسنده و پژوهشگر سیاسی موسسه «رسانه» و مصطفی فحص نویسنده سیاسی در روزنامه الشرق الاوسط و رییس موسسه “دفاع از گفتگو و تعدد گرایی هانی فحص” در این جلسه شرکت کردند.
دکتر معتصم ضمن اشاره به «آینده صدور انقلاب در سایه مشکلات کنونی» گفت: «رژیم ایران با سوء استفاده از جنگ ها و بحران های داخلی کشورها بازوهای خود را برای افزایش نفوذ در منطقه گسترانیده است». او افزود: «تحریم های آمریکا برای تحرکات ایران محدودیت ایجاد کرده است».
دکتر معتصم با اشاره به ابزارهای صدور انقلاب گفت: «ایران از طریق مراکز فرهنگی، سازمان صدا و سیما، سپاه پاسداران، سپاه قدس، ادعای کمک به شیعیان و تشویق فرقه گرایی اقدام به صدور انقلاب می کند».
فحص با اشاره به «اعتراضات مردمی و آینده رژیم در ایران گفت: «موضع آشکار و صریح معترضان ایرانی زلزله ایدئولوژیک بی سابقه ای در تاریخ سیاسی معاصر ایران به شمار می رود». او خاطر نشان کرد: «نسل جدیدی که با اعتراضات مردمی در ایران بروز کرد گذشته گرا نیست و به طرح تغییر از درون حاکمیت باور ندارد».
در پایان، بسیاری از حاضرین بر این باور بودند که متوقف کردن کشمکش های منطقه ای و فرا رفتن از مرزهای حکومت ملی نیازی مبرم به شمار می رود. گروهی هم گفتگوی منطقه ای و گفتگو عربی- ایرانی را در راستای تامین منافع دو طرف و حفظ امنیت و ثبات در منطقه به شمار آوردند.
موسسه بین المللی پژوهش های ایران (رسانه) یک مرکز غیر انتفاعی و آزاد و مستقل است. رسانه ضمن برگزاری دوره های آموزشی در زمینه مشاوره و مطالعات راهبردی و آینده محور درباره ایران فعالیت می کند. رسانه در گزارش دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۹ (۱۳۹۷-۱۳۹۸) به عنوان یکی از اندیشکده های برتر جهان شناخته شد. رسانه رتبه نخست در عربستان سعودی ، رتبه نهم در خاور میانه و آفریقای شمالی و رتبه ۲۸ را در زمینه بهترین مرکز مطالعات منطقه ای تخصصی کسب کرد. رسانه برای اولین بار در فهرست اندیشکده های برتر جهان قرار گرفت و مقام ۱۶۹ جهان را کسب کرده و به عنوان یکی از بهترین اندیشکده های تازه تاسیس در فهرست رتبه بندی سالانه جهانی پژوهشکده ها شناخته شد.
گزارش دانشگاه پنسیلوانیا مراکز پژوهشی را بر مبنای اهمیتشان و بر طبق شاخص های مشخص طبقه بندی می کند. این شاخص ها شامل مدیریت و اداره منابع فکری و انسانی، تولیدات فکری و علمی، و میزان تاثیر بر تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها می شود.
