مؤسسه بین المللی مطالعات ایران «رسانه» گزارش وضعیت ایران در ماه سپتامبر 2024 میلادی را منتشر کرده است. این گزارش برای همه مخاطبین و مخصوصا برای پژوهشگران توصیف دقیقی از بازه زمانی مورد پایش و تحلیل ارائه داده است تا درک درستی از وضعیت ایران به دست آمده و اوضاع و تحولات گوناگون آن مورد مقایسه قرار گیرد. این گزارش شامل سه بخش عمده است: بخش اول به اوضاع داخلی ایران، بخش دوم به تعاملات ایران با کشورهای عربی و بخش سوم به مناسبات ایران با قدرتهای منطقه ای و بین المللی اختصاص دارد.
در زمینه تحولات داخلی باید گفت که ایران در طی ماه سپتامبر 2024، شاهد تحولات گوناگونی در سطوح سیاسی، اقتصادی و ایدئولوژیک بوده است و این گزارش برای بررسی مهمترین تحولات به این مطالب می پردازد: ترور حسن نصر الله و بازگشت اختلافات میان جریانهای سیاسی در ایران، تهدیدهای سایبری و سایر چالشهایی که فراروی بخش بانکی در ایران قرار دارد، تلاشهای ایران برای توسعه توانمندیهای نظامی و بر طرف کردن حفره های امنیتی، بالا گرفتن جدالها در ایران درباره مسأله مهاجرین افغان، و نشانه های موضع حوزه و اسلامگرایان در قبال ترور نصر الله.
تعاملات ایران با کشورهای عربی نیز تحولات مهمی را تجربه کرد. در مورد عراق، ورود شبه نظامیان عراقی مورد حمایت ایران در جنگ منطقه ای مهمترین رخداد این کشور در این ماه بود. در مورد روابط با سوریه، انتظار می رود که ترور حسن نصر الله دبیر کل حزب الله پیامدهایی بر سوریه داشته باشد. اما در مورد جنگ میان ایران و اسرائیل، بعد اینکه ایران در پاسخ به ترور نصرالله خاک اسرائیل را مورد حملات موشکی قرار داد که از لحاظ گستردگی بی سابقه بود، و در سایه تهدید اسرائیل به حمله تلافی جویانه به ایران، جهان نگران است که مبادا این تشدید تنش به جنگ گسترده ای منجر شود که تمام منطقه را تهدید کند.
در این گزارش تلاش می شود برای پوشش دادن تعاملات ایران با کشورهای عربی و منطقه ای، به موضوعات زیر پرداخته شود: پیامدهای دخالت شبه نظامیان عراق در جنگ منطقه ای، ترور حسن نصر الله و پیامدهای آن بر فضای سوریه، رویارویی نظامی میان ایران و اسرائیل بعد از ترور نصر الله.
در سطح روابط ایران با قدرتهای بین المللی، ایران تلاش کرد از طریق ابراز تمایل به گشایش و تفاهم با جهان و از سرگیری روند دیپلماسی، توجه ایالات متحده و غرب را جلب کند. اما تنشهای ایران با اسرائیل و تداوم حمایت ایران از روسیه در چارچوب جنگ با اوکراین، ایالات متحده را بر آن داشت که این رویکردهای ایران را جدی نگیرد. در بحث تعاملات ایران با ایالات متحده و اروپا به دو محور می پردازیم که عبارتند از: روابط آمریکا و ایران در سایه جنگ چند جبهه ای، و کشورهای اروپایی تحریمهای بیشتری بر ایران وضع می کنند.
